जम्मू-कश्मीर आणि हरियाणा विधानसभा निवडणुकांमध्ये भारतीय जनता पक्ष (भाजप) आणि काँग्रेस यांच्यातील लढाईवर सर्वांचे लक्ष होते, परंतु आम आदमी पार्टीने (AAP) जम्मू-कश्मीरमध्ये आपली उपस्थिती दाखवली. AAP ने आपला पहिला विजय जम्मू-कश्मीरमध्ये नोंदवला, जिथे मेहराज मलिक यांनी डोडा मतदारसंघात भाजपचे गजायसिंग राणा यांना 4,500 हून अधिक मतांनी पराभूत केले. तथापि, हरियाणामध्ये AAP ला पूर्णपणे नाकारण्यात आले, जिथे त्यांनी जवळपास सर्वच मतदारसंघांमध्ये निवडणूक लढवली होती.
निवडणूक आयोगाच्या माहितीनुसार, मलिक यांना 23,228 मते मिळाली, तर राणा यांना 18,690 मते मिळाली. डोडामधील हा विजय AAP साठी महत्त्वाचा ठरला, कारण AAP आधीच हरियाणाच्या शेजारील दिल्ली आणि पंजाब या राज्यांमध्ये सत्तेत आहे. मलिक यांच्या विजयामुळे AAP च्या पाचव्या राज्यात प्रतिनिधित्व झाले, ज्यामुळे त्यांच्या पक्षाने पारंपरिक बालेकिल्ल्यांबाहेर आपला विस्तार केला आहे.
AAP चे नेते आणि दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांनी X (पूर्वी ट्विटर) वरून मलिक यांचे अभिनंदन केले. “डोडामध्ये भाजपला पराभूत करून मोठा विजय मिळवणारे आम आदमी पार्टीचे उमेदवार मेहराज मलिक यांचे हार्दिक अभिनंदन. तुम्ही एक उत्कृष्ट निवडणूक लढवली. पाचव्या राज्यात AAP चा आमदार असल्याबद्दल संपूर्ण आम आदमी पार्टीचे अभिनंदन,” केजरीवाल यांनी लिहिले.
जिथे जम्मू-कश्मीरमध्ये AAP ने आपला विजय साजरा केला, जिथे दुपारी 2 वाजेपर्यंत नॅशनल कॉन्फरन्स (NC) 41 हून अधिक जागांवर आघाडीवर होती, तिथे हरियाणामधील कामगिरी मात्र निराशाजनक ठरली. AAP ने हरियाणाच्या 90 पैकी 89 मतदारसंघांमध्ये उमेदवार उतरवले होते, परंतु त्यांना कोणत्याही जागेवर विजय मिळवता आला नाही. ही स्थिती विशेषतः केजरीवाल यांच्या गृह राज्यात असलेल्या पक्षासाठी धक्का होता.
जम्मू-कश्मीरमध्ये निवडणूक राजकीय दृष्टिकोनातून महत्त्वाची ठरली. निकाल स्पष्ट झाल्यानंतर, माजी जम्मू-कश्मीर मुख्यमंत्री फारूक अब्दुल्ला यांनी जनादेशावर प्रतिक्रिया दिली, “लोकांनी आपला निर्णय दिला आहे; त्यांनी सिद्ध केले की त्यांनी 5 ऑगस्टला घेतलेला निर्णय मान्य केला नाही… ओमर अब्दुल्ला मुख्यमंत्री होतील,” असे त्यांनी 2019 मध्ये कलम 370 रद्द करण्याचा उल्लेख करताना सांगितले.
डोडामधील विजय AAP साठी महत्त्वपूर्ण आहे, परंतु हरियाणासारख्या भागात पक्षाला अद्याप मोठ्या अडचणींचा सामना करावा लागतो, हे या निवडणुकीतून स्पष्ट झाले. पंजाब आणि दिल्लीतील यश पक्षासाठी एक ठोस पाया ठरत असला तरी, इतर राज्यांमध्ये, विशेषतः केजरीवाल यांच्या गृह राज्यात, त्यांनी तितकीच लोकप्रियता मिळवली नाही. हरियाणातील पराभव AAP च्या भविष्यातील राजकीय प्रभावाला मर्यादा दर्शवतो.
जम्मू-कश्मीर आणि हरियाणातील निवडणूक निकाल स्पष्ट झाल्यामुळे, AAP ने हरियाणासारख्या राज्यांसाठी आपली रणनीती पुन्हा विचारात घ्यावी लागेल, जरी त्यांनी डोडातील विजयाचा आनंद साजरा केला असला तरी. या दोन राज्यांतील परस्परविरोधी निकाल AAP च्या भारतातील राजकीय प्रभावाचे एकसमान चित्र नसल्याचे दर्शवतात.
4o