महत्त्वपूर्ण सल्ल्यात, केंद्रीय गृह मंत्रालयाच्या सायबर क्राइम युनिटने जनतेला बनावट सरकारी ई-नोटिसच्या स्वरूपात आलेल्या फसवणुकीच्या ईमेल्सपासून सावध राहण्याचे आवाहन केले आहे. भारतीय सायबर क्राइम समन्वय केंद्र (I4C) ने रविवारी जाहीर केलेल्या जाहिरातीत या “बनावट ईमेल्स” च्या प्रसारावर प्रकाश टाकला आणि असे घोटाळे सायबर फसवणुकीस कारणीभूत ठरू शकतात यावर भर दिला.
I4C ने लोकांनी संशयास्पद ईमेल्सची सत्यता पडताळण्यासाठी काही उपाययोजना सुचवल्या आहेत. या उपायांमध्ये ईमेल “gov.in” या अधिकृत सरकारी डोमेनमधून आला आहे की नाही हे तपासणे, ईमेलमध्ये नमूद केलेल्या अधिकाऱ्यांची माहिती शोधणे आणि ईमेलच्या वैधतेची पुष्टी करण्यासाठी संबंधित विभागाशी संपर्क साधणे यांचा समावेश आहे.
या सल्ल्याचे पालन याच महिन्याच्या सुरुवातीला केंद्रीय अर्थ मंत्रालयाने जारी केलेल्या अशाच इशाऱ्यानंतर केले जात आहे. मंत्रालयाने दिल्ली पोलिस सायबर क्राइम आणि आर्थिक गुन्हे विभाग, केंद्रीय आर्थिक गुप्तचर विभाग (CEIB), गुप्तचर विभाग आणि दिल्ली सायबर सेल यासारख्या संस्थांकडून आलेल्या बनावट संदेशांबद्दल ईमेल वापरकर्त्यांना सतर्क केले. हे ईमेल्स, बहुतेकदा बनावट नावे, सह्या, शिक्के आणि चिन्हे असलेले, गंभीर गुन्ह्यांच्या खोट्या आरोपांसह येतात जसे की बाल अश्लील साहित्य आणि सायबर अश्लील साहित्य.
अर्थ मंत्रालयाच्या सल्ल्यात, ४ जुलै रोजीच्या तारखेचा उल्लेख आहे, हे ईमेल त्यांच्या फसवणुकीचा प्रसार करण्यासाठी विविध पत्ते वापरतात. सल्ल्यामध्ये प्राप्तकर्त्यांना अशा ईमेल्सना प्रतिसाद देऊ नका आणि कोणत्याही संशयास्पद संवादाची जवळच्या पोलिस किंवा सायबर पोलिस ठाण्यात तक्रार करा असे आवाहन केले.
“अशा कोणत्याही ईमेलचा प्राप्तकर्ता या फसवणुकीच्या प्रयत्नाबद्दल सतर्क असावा. सामान्य जनतेला कळविण्यात आले आहे की अशा कोणत्याही ईमेल्सला उत्तर देऊ नये आणि अशा प्रकरणांची जवळच्या पोलिस स्टेशन/सायबर पोलिस ठाण्यात नोंद करावी,” असे मंत्रालयाने सल्ला दिला.
गृह मंत्रालयाच्या अखत्यारीत असलेल्या I4C ला सायबर गुन्ह्यांचा सर्वसमावेशक पद्धतीने सामना करण्याचा आदेश देण्यात आला आहे. यापूर्वी, गेल्या वर्षी ऑगस्टमध्ये I4C ने अशाच प्रकारच्या बनावट ईमेल्सविरूद्ध सावधगिरीचा इशारा दिला होता, ज्यात ‘तातडीची सूचना’ आणि ‘न्यायालयाची सूचना’ सारख्या विषयांवर CEO च्या नावाने ईमेल्स येत होत्या. I4C, गुप्तचर विभाग आणि दिल्ली पोलिसांच्या लोगोला “जानबूझकर बनावट, दिशाभूल करणारे आणि द्वेषपूर्ण हेतूने तयार केलेले” असे वर्णन करण्यात आले.
अलीकडेच, राष्ट्रीय राजधानीच्या केंद्रीय सचिवालयातील अनेक अधिकाऱ्यांना “MEA मेसेजिंग टीम NIC हाय कमिशन ऑफ इंडिया” कडून बनावट ईमेल्स प्राप्त झाल्या.
I4C ने जनतेला सतर्क राहण्याचे आणि कोणत्याही संशयास्पद ईमेल्सची सत्यता पडताळण्यासाठी सक्रिय पावले उचलण्याचे आवाहन केले आहे. माहिती राहून आणि सतर्क राहून, लोक सायबर फसवणुकीचे बळी होण्यापासून स्वतःचे संरक्षण करण्यास मदत करू शकतात.
