केंद्रीय शिक्षण मंत्रालयाने केंद्रीय माध्यमिक शिक्षा मंडळाखाली अभ्यासरत असलेल्या कक्षा १२ विद्यार्थ्यांसाठी २०२६ पासून दुसऱ्या बोर्ड परीक्षेची सुरुवात करण्याची विचारणा करत आहे, हे राष्ट्रीय पाठ्यक्रम संरचना व स्कूल शिक्षा (NCFSE) यांनी सुचवलेल्या प्रमाणे आहे. या बदलाचा मोठा निर्णय २०२६ पासून लागू करण्यात येतो, हे ‘द इंडियन एक्स्प्रेस’ ने सुचवलं आहे.
सध्याच्या पद्धतीनुसार, CBSE कक्षा १२ विद्यार्थ्यांना वार्षिक एका बोर्ड परीक्षेत सहभाग घ्यायचं लागतं, ज्या फेब्रुवारी-मार्चमध्ये आयोजित केल्या जातात आणि परिणाम ऑगस्टमध्ये साध्यता आल्यानंतर जाहीर केले जातात. जर विद्यार्थ्यांना अपेक्षित गुणांक मिळत नसेल तर त्यांना ‘सप्लिमेंटरी परीक्षा’ देण्यात येते, ज्या एका विषयातून जुलैमध्ये घेण्यात आल्या. या वर्षी या परीक्षांचा १५ जागांचा आयोजन करण्यात येतो आणि निकाल घोषित करण्यात एक महिन्यात लागतो.
सरकारचा हे प्रस्ताव राष्ट्रीय शिक्षण धोरण (NEP) २०२०च्या सूत्रांनुसार अध्ययन करतो, ज्या हाय-स्टेक्स परीक्षांच्या ताणातून आणि विशाल पाठ्यक्रमांच्या समस्यांवर कमी करण्यासाठी. NEP २०२०ने विद्यार्थ्यांच्या ताणाची कमतरता करण्याचं सूचित केलं आहे आणि त्यामुळे विद्यार्थ्यांसाठी दुसऱ्या बोर्ड परीक्षेची सुरुवात करण्यासाठी CBSEला प्रस्तावित केलं आहे.
नवीन प्रणालीनुसार, पहिल्या बोर्ड परीक्षेचा आयोजन फेब्रुवारी-मार्चमध्ये चालेल, ज्यातून दुसऱ्या परीक्षेचा आयोजन जूनमध्ये करण्यात येईल. अधिकतर, कक्षा १२ विद्यार्थ्यांना ‘सप्लिमेंटरी परीक्षा’ किंवा ‘इम्प्रूव्हमेंट परीक्षा’ देण्याची संधी राहणार आहे, ज्यामुळे त्यांच्यासोबत केवळ एक किंवा अधिक विषयांची पुनरावलोकन करण्याची संधी असेल असे असावे.
दुसऱ्या बोर्ड परीक्षांच्या आयोजनातून सर्वसाधारण वेळा देणाऱ्या विद्यार्थ्यांवरील दबाव आणि शिक्षकांवरील कार्यभाराचं प्रकार मात्रावर विचार करतून, सरकारने सुचवलं आहे की प्रथम बोर्ड परीक्षा फेब्रुवारीपूर्वी चालू न होवा. केंद्र या बोर्ड परीक्षांच्या सुपरव्हिजन प्रवेश परीक्षेच्या कामात विद्यार्थ्यांमध्ये सर्व विद्यार्थ्यांना दुसऱ्या बोर्ड परीक्षांमध्ये भाग घेणं अपेक्षित नाही असे समजते.
