भारतीय वित्तमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी मंगळवारी, 16 जुलै रोजी, नॉर्थ ब्लॉकमध्ये वार्षिक हलवा समारंभाचे आयोजन केले, ज्यामुळे केंद्रीय अर्थसंकल्प 2024 ची तयारी सुरू झाली. संसदेचे अर्थसंकल्पीय सत्र 22 जुलै रोजी सुरू होणार असून 12 ऑगस्ट रोजी संपणार आहे.
हलवा समारंभाचे नेतृत्व केंद्रीय वित्तमंत्री निर्मला सीतारमण, राज्यमंत्री पंकज चौधरी आणि वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी केले, ज्यात मोठ्या ‘कढई’मध्ये मिष्टान्नाची तयारी करण्यात आली. हा कार्यक्रम दरवर्षी बजेट तयार करण्याच्या “लॉक-इन” प्रक्रियेच्या आधी केला जातो. समारंभात, वित्तमंत्री मोठ्या ‘कढई’मध्ये हलवा हलवतात आणि बजेट तयार करण्याच्या प्रक्रियेत सहभागी असलेल्या लोकांना हलवा वितरित करतात. ही परंपरा 1980 मध्ये सुरू झाली, ज्यानंतर नॉर्थ ब्लॉकच्या तळघरात केंद्रीय अर्थसंकल्पाची छपाई केली जाते. यामुळे बजेट कागदपत्रांच्या अत्यंत गुप्ततेचे आणि प्रामाणिकतेचे प्रतीक आहे.
समारंभानंतर, “लॉक-इन” प्रक्रिया सुरू होते, ज्याचा अर्थ बजेट कागदपत्रांच्या छपाईच्या सुरुवातीस आहे. या काळात, कोणत्याही अधिकाऱ्याला मंत्रालयाच्या परिसरातून बाहेर जाण्याची परवानगी नसते, यामुळे गोपनीयता राखणे आणि कामाच्या गंभीरतेचे महत्त्व अधोरेखित होते.
हे बजेट सत्र निर्मला सीतारमण यांच्यासाठी एक ऐतिहासिक क्षण ठरणार आहे, कारण त्या 1 फेब्रुवारी 2024 रोजी आपला सहावा पूर्ण केंद्रीय अर्थसंकल्प आणि एक अंतरिम बजेट सादर करण्यासाठी सज्ज आहेत. असे केल्याने, त्या माजी पंतप्रधान मोरारजी देसाई यांच्या विक्रमाला मागे टाकतील आणि संसदेतील सर्वाधिक बजेट सादर करणाऱ्या पहिल्या महिला बनतील.
अलीकडील ट्रेंड्सनुसार, केंद्रीय अर्थसंकल्प 2024 देखील पेपरलेस स्वरूपात सादर केला जाईल, ज्यामुळे मागील वर्षांमध्ये सुरू केलेल्या आधुनिक अर्थसंकल्प सादरीकरणाची पद्धत सुरू राहील.
हलवा समारंभ फक्त अर्थसंकल्पाच्या तयारीची सुरुवातच दर्शवत नाही, तर आगामी वर्षासाठी देशाच्या आर्थिक मार्गदर्शक तत्त्वांच्या निर्मितीमध्ये समर्पण आणि कठोर परिश्रमांची आठवणही करून देतो.