महाराष्ट्रातील २८८ सदस्यीय विधानसभेसाठी १९ नोव्हेंबर २०२४ रोजी निवडणुका होणार असून राज्यात चुरशीची लढत पाहायला मिळणार आहे. देशातील सर्वात श्रीमंत राज्य असलेल्या महाराष्ट्रात भारतीय जनता पक्ष (भाजप), काँग्रेस, आणि त्यांच्या सहयोगी पक्षांसह शिवसेना (शिंदे गट), शिवसेना (उद्धव बाळासाहेब ठाकरे गट), राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्ष (राकाँप), आणि राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्ष (शरद पवार गट) यांच्यात तीव्र राजकीय स्पर्धा रंगणार आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा, काँग्रेसचे राहुल गांधी, प्रियंका गांधी वाड्रा यांसारखे राष्ट्रीय नेते प्रचारासाठी महाराष्ट्र पिंजून काढत आहेत. ४,१४० उमेदवार रिंगणात असून २,९३८ जणांनी माघार घेतल्यानंतर ही निवडणूक अधिक रंगतदार झाली आहे.
येथे राज्याच्या राजकीय भवितव्यावर परिणाम करणाऱ्या ५ महत्वाच्या मतदारसंघांचा आढावा:
१. वरळी:
मुंबईतील वरळी मतदारसंघात शिवसेना (शिंदे गट) चे मिलिंद देवरा, शिवसेना (उद्धव गट) चे आदित्य ठाकरे आणि महाराष्ट्र नवनिर्माण सेनेचे (मनसे) संदीप देशपांडे यांच्यात त्रिकोणी लढत पाहायला मिळणार आहे.
आदित्य ठाकरे, ज्यांनी २०१९ मध्ये या मतदारसंघातून मोठ्या मताधिक्याने विजय मिळवला होता, त्यांनी कोविड काळातील कार्यक्षमतेमुळे आपले स्थान मजबूत केले आहे. मनसेचे संदीप देशपांडे स्थानिक पायाभूत सुविधा आणि मराठी भाषिक मतदारांमध्ये प्रभाव निर्माण करण्यावर भर देत आहेत, तर काँग्रेसच्या देवरा यांनी शहरी मध्यमवर्गीय मतदारांना आकर्षित करण्याचा प्रयत्न केला आहे.
२. बारामती:
बारामती हा मतदारसंघ पवार कुटुंबातील संघर्षामुळे चर्चेत आहे. उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांना शरद पवार यांच्या नातू युगेंद्र पवार यांच्याकडून आव्हान दिले जात आहे.
अजित पवारांनी सात वेळा या मतदारसंघाचे प्रतिनिधित्व केले आहे. त्यांच्या विरोधात शरद पवार यांनी तयार केलेले युगेंद्र पवार यांचे राजकीय वर्चस्व बघण्यासारखे असेल. हा लढा केवळ बारामतीपुरता मर्यादित राहणार नसून, राज्याच्या राजकीय समीकरणांवरही परिणाम करणार आहे.
३. वांद्रे पूर्व:
वांद्रे पूर्व येथे एनसीपीचे झिशान सिद्दीकी आणि शिवसेना (उद्धव गट) चे वरुण सरदेसाई यांच्यात थेट लढत पाहायला मिळेल.
झिशान सिद्दीकी हे दिवंगत नेते बाबा सिद्दीकी यांचे पुत्र असून त्यांना मुस्लीम समुदाय व युवा मतदारांचे समर्थन आहे. वरुण सरदेसाई, उद्धव ठाकरे यांचे पुतणे, शिवसेनेच्या पारंपरिक मतदारांवर भर देत आहेत.
४. नागपूर दक्षिण-पश्चिम:
या मतदारसंघातून उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस चौथ्यांदा निवडून येण्यासाठी प्रयत्न करत आहेत.
फडणवीस यांना काँग्रेसचे प्रफुल्ल गुदाधे टक्कर देत आहेत. नागपुरातील नागरी सुविधांबाबत मतदारांच्या भावना फडणवीस यांच्या विजयात अडथळा ठरू शकतात.
५. कोपरी-पाचपाखाडी:
ठाण्यातील कोपरी-पाचपाखाडी मतदारसंघात मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे आणि केदार दिघे यांच्यात चुरशीची लढत पाहायला मिळेल.
एकनाथ शिंदे, ज्यांना आनंद दिघेंचे राजकीय वारस मानले जाते, ते आपल्या नेत्याच्या वारशाला पुढे नेण्यासाठी कटिबद्ध आहेत. दुसरीकडे, केदार दिघे, आनंद दिघे यांचे पुतणे, स्थानिक समर्थकांच्या जोरावर या निवडणुकीत नवा ट्विस्ट आणण्याच्या तयारीत आहेत.
निष्कर्ष:
महाराष्ट्रातील या निवडणुका केवळ राज्यासाठीच नव्हे तर देशाच्या राजकारणावरही परिणाम करतील. वरील ५ मतदारसंघांच्या निकालांवर महाराष्ट्राचे भवितव्य अवलंबून आहे, आणि त्यामुळे संपूर्ण देशाचे लक्ष या निवडणुकांकडे आहे.