अनिल देशमुख यांचे प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण
अनिल देशमुख यांचा जन्म ९ मे १९५० रोजी नागपूर, महाराष्ट्रात झाला. त्यांनी नागपूरच्या कृषी महाविद्यालयातून बी.एस्सी. पदवी प्राप्त केली. त्यानंतर त्यांनी त्याच संस्थेतून एम.एस्सी. पदवी मिळवली आणि नंतर त्यांनी राजकारणात प्रवेश केला.
राजकीय कारकीर्द
अनिल देशमुख यांनी अनेक दशकांपर्यंत प्रभावी राजकीय कारकीर्द घडवली आहे. ते राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाचे (NCP) प्रमुख सदस्य राहिले असून महाराष्ट्र सरकारमध्ये विविध पदांवर त्यांनी सेवा दिली आहे.
मंत्री पदे:
- १९९५-१९९९: शालेय शिक्षण, उच्च आणि तांत्रिक शिक्षण, सांस्कृतिक व्यवहार राज्य मंत्री.
- १९९९-२००१: शालेय शिक्षण, माहिती आणि जनसंपर्क, क्रीडा व युवक कल्याण राज्य मंत्री.
- २००१-२००४: राज्य उत्पादन शुल्क, अन्न व औषध मंत्री.
- २००४-२००८: सार्वजनिक बांधकाम (सार्वजनिक उपक्रम) मंत्री.
- २००९-२०१४: अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण मंत्री.
- २०१९-२०२१: महाराष्ट्राचे गृहमंत्री.
विधानसभा कारकीर्द:
काटोल मतदारसंघातून महाराष्ट्र विधानसभेत अनेक वेळा निवडून आले.
मुख्य उपलब्धी
- महाराष्ट्र भूषण पुरस्कार: या प्रतिष्ठित राज्य पुरस्काराच्या स्थापनेत महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली.
- शैक्षणिक सुधारणा: शालेय पिशव्यांचे वजन कमी करण्यासाठी आणि खाजगी शिकवणी वर्गांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी प्रयत्न केले.
- पायाभूत सुविधा विकास: वांद्रे-वर्ली सागरी सेतूच्या पूर्णत्वामध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावली.
- सार्वजनिक सुरक्षा आणि कल्याण: त्यांच्या अन्न व नागरी पुरवठा मंत्री पदाच्या काळात किरोसिन टँकरांसाठी जीपीएस ट्रॅकिंग आणि स्टॉक मॉनिटरिंग प्रणाली सादर केली.
महत्वाचे राजकीय उपक्रम
- शक्ती विधेयक: लैंगिक गुन्ह्यांसाठीच्या कायद्यांना अधिक कडक करण्याचे विधेयक मांडले, परंतु त्यावर टीका झाली आणि त्याचा फेरविचार करण्यात आला.
- कोविड-१९ प्रतिसाद: पोलिस कर्मचाऱ्यांसाठी विशेष उपचार केंद्रे स्थापन केली आणि मृत पोलिस कर्मचाऱ्यांच्या कुटुंबीयांना ₹५,००,००० दिले.
- तंत्रज्ञान क्षेत्रातील सुधारणा: मुंबई पोलिस कर्मचाऱ्यांसाठी गस्त घालण्यासाठी स्वत: संतुलन साधणारे इलेक्ट्रिक स्कूटर सादर केले.
योगदान
अनिल देशमुख यांनी महाराष्ट्रातील विविध सामाजिक आणि पायाभूत सुविधा प्रकल्पांमध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. शिक्षण, सार्वजनिक आरोग्य आणि कायदा अंमलबजावणी क्षेत्रात त्यांच्या उपक्रमांची विशेष दखल घेण्यात आली आहे.
व्यक्तिगत जीवन
अनिल देशमुख यांचा विवाह आरती देशमुख यांच्यासोबत झाला आहे आणि त्यांना दोन पुत्र आहेत, हृषीकेश आणि सलील देशमुख. देशमुख कुटुंबाचे राजकारण आणि व्यवसाय या दोन्ही क्षेत्रांत सहभाग आहे.
सोशल मीडिया
वादविवाद
- खंडणी आणि पैसे गोळा करण्याचे आरोप:
एप्रिल २०२१ मध्ये, मुंबईचे तत्कालीन पोलिस आयुक्त परमबीर सिंग यांनी अनिल देशमुख यांच्यावर हॉटेल आणि बार मालकांकडून पैसे गोळा करण्याचे आदेश दिल्याचा आरोप केला होता.
या आरोपांनंतर देशमुख यांनी गृहमंत्री पदाचा राजीनामा दिला. - शपथपत्र वाद:
अनिल देशमुख यांनी नुकतेच असा दावा केला की भाजप नेते देवेंद्र फडणवीस यांच्या मध्यस्थाने त्यांना महाविकास आघाडीच्या (MVA) प्रमुख व्यक्तींविरुद्ध शपथपत्रे सादर करण्यास सांगितले.
या शपथपत्रांमध्ये तत्कालीन मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे, त्यांचे पुत्र आदित्य ठाकरे, तत्कालीन अर्थमंत्री अजित पवार आणि तत्कालीन वाहतूक मंत्री अनिल परब यांचा समावेश होता.
देशमुख यांनी या शपथपत्रांवर सही करण्यास नकार दिला, ज्यामुळे स्वत:विरुद्धचा खटला टाळला जाऊ शकला असता.
कायद्याशी संबंधित समस्या आणि राजीनामा:
बॉम्बे उच्च न्यायालयाने केंद्रीय अन्वेषण विभागाला (CBI) अनिल देशमुख यांच्याविरुद्धच्या खंडणीच्या आरोपांवर प्राथमिक चौकशी करण्याचे निर्देश दिले.
त्यामुळे त्यांनी राज्य मंत्रिमंडळाचा राजीनामा दिला.
कुटुंबातील मतभेद आणि राजकीय प्रवास:
अनिल देशमुख हे विदर्भातील सर्वात प्रभावशाली राजकीय कुटुंबातील आहेत.
१९९५ मध्ये आमदार झाल्यापासून ते नेहमीच मंत्री राहिले, केवळ २०१४ च्या पराभवाशिवाय.
त्यांचा चुलतभाऊ रंजीत देशमुख यांच्यासोबतचा वाद त्यांना काँग्रेसमध्ये सामील होण्यापासून रोखत होता.
कायदेशीर खटले:
एप्रिल २०२१ मध्ये CBI ने देशमुख यांच्यावर भ्रष्टाचार, लाचखोरी आणि फौजदारी कट रचल्याच्या आरोपांवर एफआयआर दाखल केला.
याशिवाय, अंमलबजावणी संचालनालयाने (ED) त्यांच्याविरुद्ध मनी लॉन्ड्रिंग प्रकरणात चौकशी सुरू केली आहे.
वारसा आणि भविष्याच्या शक्यता
अंमलबजावणी संचालनालय (ED) आणि केंद्रीय अन्वेषण विभाग (CBI) या दोन्ही संस्थांकडून सुरू असलेल्या भ्रष्टाचाराच्या आरोपांशी संबंधित चौकशी असूनही, महाराष्ट्राच्या विकासासाठी अनिल देशमुख यांचे योगदान उल्लेखनीय आहे. त्यांच्या वारशामध्ये पायाभूत सुविधा, सार्वजनिक सुरक्षा आणि कल्याण कार्यक्रमांचे महत्त्वपूर्ण योगदान आहे.
व्हिडिओ आणि मुलाखती