महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीतील ऐतिहासिक पराभवानंतर नाना पटोले यांनी सोमवारी महाराष्ट्र काँग्रेस अध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला. काँग्रेसने निवडणुकीत 103 पैकी केवळ 16 जागा जिंकल्या, ज्यामुळे राज्यातील पक्षाच्या सर्वात खराब कामगिरीची नोंद झाली. भंडारा जिल्ह्यातील साकोली मतदारसंघात पटोले केवळ 208 मतांनी आपले स्थान राखण्यात यशस्वी ठरले.
या निवडणुकांमध्ये भाजप नेतृत्वाखालील महायुतीने जबरदस्त विजय मिळवत 232 जागा जिंकल्या, 50 जागांच्या बहुमताच्या मर्यादेपेक्षा खूपच पुढे. दुसरीकडे, महाविकास आघाडी (एमव्हीए) — ज्यामध्ये काँग्रेस, शिवसेना (यूबीटी), आणि राष्ट्रवादी काँग्रेस (एनसीपी) यांचा समावेश आहे — यांना मोठा पराभव पत्करावा लागला. मागील निवडणुकीत काँग्रेसने जिंकलेल्या 44 जागांवरून यावेळी जागांची संख्या केवळ 16 वर घसरली. या पराभवामुळे आघाडीत काँग्रेसची भूमिका आणि रणनीती यावर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे.
2021 मध्ये नाना पटोले यांनी महाराष्ट्र काँग्रेसची जबाबदारी स्वीकारली होती आणि 2024 लोकसभा निवडणुकीत राज्यातील 17 पैकी 13 जागा जिंकल्यानंतर त्यांना सुरुवातीला एक मजबूत नेता म्हणून पाहिले गेले. मात्र, विधानसभा निवडणुकीपूर्वी एमव्हीए आघाडीत जागावाटपावरून झालेल्या अंतर्गत वादांनी तणाव निर्माण केला. काही आघाडीतील नेत्यांनी पटोले चर्चेत सहभागी असल्यास संवाद साधण्यास नकार दिल्याची माहितीही समोर आली.
निवडणुकीच्या निकालांच्या काही दिवस आधी, पटोले यांनी काँग्रेसच पुढील एमव्हीए सरकारचे नेतृत्व करेल असा धाडसी दावा केला होता. या विधानामुळे शिवसेना (यूबीटी) नेते संजय राऊत यांसारख्या प्रमुख सहयोगी नेत्यांची नाराजी वाढल्याचे सांगितले जात आहे. मात्र, निवडणूक निकालांमध्ये आघाडीला गंभीर पराभव पत्करावा लागला आणि मतदारांनी त्यांच्या सत्ताधारी कामगिरीविरोधात स्पष्ट निर्णय दिला.
भाजपच्या या विजयामुळे महाराष्ट्रात त्यांची राजकीय पकड आणखी मजबूत झाली आहे. हरियाणामधील ऐतिहासिक तिहेरी विजयाच्या पार्श्वभूमीवर हा विजय भाजपसाठी मोठी भर आहे. भाजपने लढवलेल्या 149 उमेदवारांपैकी 128 विजयी झाले, ज्यामुळे महायुतीची ताकद राज्यात वाढली आहे.
या पराभवाच्या पार्श्वभूमीवर पटोले यांच्या राजीनाम्याने काँग्रेससाठी अंतर्गत मंथनाची प्रक्रिया सुरू केली आहे. महाराष्ट्राच्या राजकीय पटावर पुन्हा पकड मिळवण्यासाठी पक्षाला नव्याने रणनीती आखावी लागणार आहे.