केंद्रीय माहिती आणि प्रसारण मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी सोमवारी सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवरील अश्लील सामग्रीवर अंकुश ठेवण्यासाठी कडक कायद्यांची आवश्यकता असल्याचे सांगितले. लोकसभेतील प्रश्नोत्तराच्या वेळी, भाजप खासदार अरुण गोविल यांनी ऑनलाईन आपत्तीजनक आणि अपमानास्पद सामग्री नियमनासाठी विद्यमान प्रणालींच्या अपुरेपणाबाबत चिंता व्यक्त केली होती, त्याला उत्तर देताना वैष्णव यांनी हे विधान केले.
वैष्णव म्हणाले, “आपल्या देशातील सांस्कृतिक मूल्ये आणि या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मचा उगम झालेल्या देशांतील सांस्कृतिक फरक मोठा आहे. ही समस्या संसदीय स्थायी समितीकडे सोपवावी आणि आपल्या सांस्कृतिक मूल्यांचे रक्षण करण्यासाठी कडक कायदे तयार करावेत, अशी माझी शिफारस आहे.”
कडक नियमनाची मागणी
मंत्र्यांनी मान्य केले की, सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर संपादकीय तपासणीची पूर्वीची पद्धत लुप्त झाल्याने अयोग्य सामग्रीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी प्रभावी यंत्रणा उरलेली नाही. बदलत्या डिजिटल युगाशी सुसंगत राहण्यासाठी विद्यमान नियम अद्ययावत करण्याचे महत्त्व त्यांनी अधोरेखित केले.
ते म्हणाले, “पूर्वी संपादकीय तपासण्या सामग्री योग्य आहे का नाही हे ठरवायच्या. मात्र, त्या यंत्रणा आता नाहीशा झाल्या आहेत. त्यामुळे सोशल मीडिया गैरवापर थांबवण्यासाठी आपले कायदे बळकट करणे आवश्यक झाले आहे.”
वैष्णव यांनी संसदेत सर्वपक्षीय सहमती साधून सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवरील अश्लील आणि लैंगिक सामग्रीच्या प्रसारावर अंकुश ठेवण्यासाठी प्रभावी कायदे तयार करण्याचे आवाहन केले.
विरोधकांचा गोंधळ
या महत्त्वाच्या विषयावर चर्चा होण्याआधीच, विरोधकांच्या गोंधळामुळे लोकसभेची कारवाई विस्कळीत झाली. त्यांची मागणी अदानी प्रकरणावर आणि उत्तर प्रदेशातील संभल जिल्ह्यातील अलीकडील हिंसाचारावर चर्चा करण्याची होती. काँग्रेस आणि समाजवादी पक्षाच्या सदस्यांनी घोषणा देत सभागृहाच्या मध्यभागी प्रवेश केला, ज्यामुळे सभापती ओम बिर्ला यांना सभा दुपारी १२ वाजेपर्यंत तहकूब करावी लागली.
वैष्णव यांचे हे विधान सोशल मीडियावर पसरत असलेल्या अयोग्य सामग्रीच्या परिणामांबद्दलच्या वाढत्या चिंतेच्या पार्श्वभूमीवर आले आहे. संसदीय स्थायी समिती या विषयावर सखोल चर्चा करून विद्यमान कायद्यांमध्ये आवश्यक ते बदल प्रस्तावित करेल, अशी अपेक्षा आहे.
डिजिटल युगातील संतुलन साधण्याचा सरकारचा प्रयत्न
या घटनेमुळे सरकार अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचे संरक्षण आणि डिजिटल युगातील सांस्कृतिक मूल्ये टिकवण्याच्या गरजेचे संतुलन साधण्यावर भर देत असल्याचे अधोरेखित होते.