भारताच्या संरक्षण क्षमतांसाठी आणि आत्मनिर्भर भारत मोहिमेसाठी एक महत्त्वाचा टप्पा, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आज मुंबईतील नौदल डॉकयार्डमध्ये तीन अत्याधुनिक युद्धनौका—INS सूरत, INS नीलगिरी आणि INS वाघशीर—समर्पित करणार आहेत. हा समारंभ सकाळी १०:३० वाजता होणार असून, भारताच्या समुद्री सुरक्षा मजबूत करण्यासाठी ऐतिहासिक पाऊल ठरेल.
युद्धनौकांचे प्रमुख वैशिष्ट्ये
INS सूरत: वर्ग: P15B मार्गदर्शित क्षेपणास्त्र नष्ट करणारे प्रकल्पाचे चौथे आणि अंतिम जहाज, विशाखापट्टणम-श्रेणीचे. विशिष्टता: भारतीय नौदलाचे पहिले AI सक्षम युद्धनौका. क्षमता: प्रगत शस्त्र-सेन्सर पॅकेज आणि नेटवर्क-केंद्रित क्षमतांनी सुसज्ज. स्वदेशी सामग्री: ७५%. भूमिका: गुप्तता आणि अचूकतेसाठी डिझाइन केलेले, विविध धोक्यांचा मुकाबला करण्यास सक्षम.
INS नीलगिरी: वर्ग: P17A गुप्तता फ्रिगेट प्रकल्पाचे पहिले जहाज. डिझाइन: भारतीय नौदलाच्या युद्धनौका डिझाइन ब्युरोने तयार केले. वैशिष्ट्ये: वाढीव टिकाऊपणा, समुद्रातील स्थिती आणि गुप्तता, स्वदेशी फ्रिगेट्सच्या पुढील पिढीचे प्रतिबिंब. उद्दिष्ट: बहुउद्देशीय युद्धासाठी, ज्यामध्ये पाणबुडीविरोधी आणि हवाई युद्ध कार्ये समाविष्ट आहेत.
INS वाघशीर: वर्ग: P75 स्कॉर्पीने प्रकल्पाचे सहावे आणि अंतिम पाणबुडी, फ्रान्सच्या नेव्हल ग्रुपसोबत तयार. विशेषत: लांबी: ६७.५ मीटर, रुंदी: ६.२ मीटर. गती: २० नॉट्स पर्यंत (पाण्याखाली). गडद खोलाई: ३५० मीटर. सहनशक्ती: समुद्रात ५० दिवस ऑपरेट करू शकते. शस्त्रास्त्र: १८ टॉरपीडो आणि ट्यूब-लॉंच केलेले अँटी-शिप क्षेपणास्त्र. विशेष वैशिष्ट्ये: प्रगत ध्वनी कमी करणं, रडार टाळणी आणि गुप्तचर संकलन.
पंतप्रधान मोदींची संरक्षणातील आत्मनिर्भरतेसाठी दृष्टी समारंभाच्या आधी पंतप्रधान मोदींनी संरक्षणात आत्मनिर्भरतेच्या महत्त्वावर भर दिला: “तीन अग्रणी नौदल युद्धनौका समर्पित केल्याने आपल्या संरक्षण क्षेत्रातील जागतिक नेतृत्त्वाच्या दिशेने पुढे जाण्यात मदत होईल आणि आत्मनिर्भरतेच्या दिशेने आपले प्रयत्न मजबूत होतील,” असे त्यांनी X वर एका पोस्टमध्ये म्हटले.
रणनीतिक महत्त्व या युद्धनौकांद्वारे भारताची समुद्री ताकद वाढवली जात आहे आणि स्वदेशी संरक्षण उत्पादनाच्या प्रतिज्ञेची तीव्रता वाढवली जात आहे. गुप्तता तंत्रज्ञान, AI समाकलन आणि प्रगत शस्त्र प्रणालींनी सुसज्ज असलेल्या या तीन युद्धनौका भारतीय नौदलाच्या ऑपरेशनल क्षमतांना मोठ्या प्रमाणात सुधारित करतात.